2 NİSAN’DA AÇIKLAMIŞTI
ABD’nin 47’nci Başkanı Donald Trump, 20 Ocak’ta başkanlık koltuğuna oturur oturmaz Kanada ve Meksika’ya yüzde 25, Çin’e ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getiren kararnamelere imza atmıştı.
Trump daha sonra Çin’e yönelik gümrük vergilerini yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltmişti.
Trump’ın adımları bununla da sınırlı kalmamış ve ABD’de üretilmeyen yani ithal tüm otomobillere ve otomobil parçalarına yüzde 25 ek vergi getirileceğini duyurmuştu.
Tüm bu hamlelerin ardından ABD’nin ‘kurtuluş günü’ olarak nitelendirdiği 2 Nisan’da dev ekonomilere yönelik karşılıklı tarifelerini duyurmuştu.
EN AZ YÜZDE 10’LUK
Buna göre; hangi ülke ABD’ye ne kadar gümrük vergisi koymuşsa, yani ABD mallarına engel koymuşsa o ülkeye (en az yüzde 10 olmak üzere) yarısı kadar ek vergi geldi.
Böylece örneğin Vietnam’a yüzde 46, Sri Lanka’ya yüzde 44, Bangladeş’e yüzde 37, Çin’e yüzde 34, Tayvan’a yüzde 32, Güney Afrika’ya yüzde 30 ek vergi gelirken, Hindistan’a yüzde 26, Japonya’ya 24, Avrupa Birliği’ne yüzde 20 vergi eklendi. Öte yandan Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok ülkeye de yüzde 10 vergi uygulanmasına karar verildi.
Bu kararın amacı ise ABD’de üretimi yeniden canlandırmak ve ABD’li üreticilerin adil bir piyasa koşullarına kavuşmasını sağlamak.
KARŞILIK GECİKMEDİ
Trump’ın tarifeleri açıklamasının ardından Avrupa Birliği ve Çin misilleme yapacağını duyurmuştu.
Dün ilk cevap Çin’den geldi. Çin Ticaret Bakanlığı, 10 Nisan’dan itibaren ABD mallarına aynı oranda yani yüzde 34 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı.
Tarife artışlarına ek olarak Çin hükümeti, 27 ABD şirketini ihracat kontrolü veya yasağı listelerine eklediğini duyurdu. Şirketlerden 16’sının askeri ve sivil ikili kullanımı olan ürünlerinin ihracatına yasak getirildi.
ABD’den ithal edilen tıbbi CT x-ray tüpleri hakkında soruşturma başlatan Çin, iki ABD şirketinden kanatlı hayvan ürünleri ithalatını da tamamen durdurma kararı aldı. Öte yandan Çin, samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum ve itriyum için ihracat kontrolleri uygulayacak.
DTÖ’DE ABD ALEYHİNE DAVA AÇTI
Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, tarife artışı nedeniyle Dünya Ticaret Örgütü’nde (DTÖ) ABD aleyhine dava açıldığı bildirildi.
ABD’nin ‘karşılıklı tarifeler’ adı altında yaptığı tarife artışının DTÖ kurallarını ihlal ettiği, üye ülkelerin meşru haklarına ve çıkarlarına zarar verdiği, kurallara dayalı çok taraflı ticaret sisteminin altını oyduğu belirtilen açıklamada, “Bu, tipik bir tek taraflı zorbalık uygulamasıdır, küresel ekonomi ve ticaret düzenini tehdit etmektedir” ifadesine yer verildi.
ABD, Çin’den geçen yıl 462.5 milyar dolarlık mal ve hizmet ithalatı gerçekleştirdi.
ABD’nin Çin’e ihracatı ise 200 milyar dolar seviyesinde.
Yani ABD, Çin’e karşı dış ticaret açığı veriyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı gümrük vergilerinin, 100 yılı aşkın süredir ticarete getirilen en sert kısıtlamalar olduğu belirtildi.
TRUMP TİKTOK’U İSTİYOR
ABD Başkanı Donald Trump ise dün sabahki açıklamasında küresel piyasalarda sert düşüşlere neden olan gümrük vergileri konusunda diğer ülkelerle görüşmelere açık olabileceğini söyledi.
Trump, “Eğer olağanüstü bir teklif sunarlarsa, elbette görüşmeye açığım” diyerek gümrük vergilerinin pazarlık konusu olabileceğinin sinyalini verdi.
Hatta Trump, TikTok’un ABD’de yasaklanmaması için Çinli sahibi ByteDance’in uygulamayı satması gerektiğini hatırlatarak, Çin’in satışa onay vermesi durumunda gümrük tarifelerinde indirim yapılabileceğini söyledi.
Trump, anlaşma için son tarihin 5 Nisan olduğunu vurguladı.2.7 TRİLYON DOLAR BUHAR OLDU2020’DEN SONRA BIR İLKÖte yandan ABD’nin 185 ülkeye getirdiği ek gümrük vergisinin, küresel ekonomide yarattığı ticaret savaşı paniği sürüyor.
Tarifeler nedeniyle küresel ticaretin aksayabileceğine dair korkular artarken, tarifelerin enflasyonu yükselteceğine dair öngörüler de güçlendi.
ABD borsasında 2020’den beri 5 yılın en sert düşüşü yaşanırken, piyasadan 2.7 trilyon dolar buhar oldu.
Apple’ın hisseleri yüzde 9’un üzerinde, Nike’ın hisseleri yüzde 14’ten fazla değer kaybetti. Çoğunlukla ithal ürünlerin satışını gerçekleştiren perakendecilerden Five Below’un hisseleri yüzde 28 ve Dollar Tree’nin hisseleri ise yüzde 13 geriledi. Öte yandan dolar da Euro, Japan Yeni gibi diğer para birimlerine karşı sert bir şekilde zayıfladı.
Gümrük vergilerinin Amerikalılara maliyetinin hane başı 3 bin 500 dolar olabileceği hesaplandı.3 BİN 136 DOLARA ÇIKTIDün Türkiye saatiyle 14.00’dan sonra Çin’in ABD’ye yönelik aldığı misilleme kararının ardından ABD borsalarında vadeli işlemlerde sert düşüş yaşandı, S&P 500 vadeli endeksinde kayıp yüzde 3.1’e ulaşırken, Nasdaq 100 yüzde 2.76 ve Russell 2000 yüzde 4 eksiye düştü.
Birçok dünya borsasındaki kaybın yüzde 5’leri aştığı görüldü. Öte yandan hem kâr satışları hem de emtia fiyatlarındaki aşağı yönlü hareketin etkisiyle güne düşüşle başlayan altın fiyatları, Çin’den gelen misilleme kararının ardından artan ticaret savaşları kaygısı nedeniyle yönünü hızla yukarı çevirdi.
Ons altın bir ara yüzde 0.6’lık yükselişle 3 bin 136 dolar seviyesine yükseldi.
Gram altın ise 3 bin 833 liraya çıktı.
Durgunluk endişesiyle petroldeki günlük kayıp yüzde 7’lere ulaştı.
Brent petrolün varili 64 dolara indi.
PEKİ FED NE YAPACAK?
ABD’de küresel ekonomide resesyona ilişkin endişeler ABD Merkez Bankası’na (Fed) ilişkin beklentilere yansıdı.
Tarifelerin daha yüksek bir enflasyona ve daha yavaş bir büyümeye yol açabileceğini belirten uzmanlar, bu durumunda Fed’in bundan sonraki faiz indirim döngüsünü etkileyebileceğini belirtti.
Bu durumun Fed açısından bir ikilem yaratabileceğini belirten analistler, “Daha yüksek bir enflasyon faiz artışı gerektirirken, daha yavaş bir büyüme faiz indirimi gerektirir” dedi.
Bazı uzmanlar bu durumda Fed’in ekonomik büyümeyi desteklemek için faizlerde daha agresif bir indirim politikasını benimseyeceğini belirtirken, bazıları da bu gelişmelerin Fed’in faiz indiriminde bir duraklamaya yani faizleri sabit tutmasına neden olabileceğini söyledi.
Trump, gümrük vergilerini açıklamadan önce 70 baz puan faiz indirimi bekleniyordu.
AB’DE OLASI YAVAŞLAMA VE FİYAT REKABETİ RİSK!
Türkiye için yüzde 10 olarak uygulanacak gümrük vergisinin özellikle Asyalı rakiplere nazaran düşük olmasını avantaj olarak değerlendiren uzmanlar, Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere büyük pazarlarda büyümenin olumsuz etkileneceğini, bunun Türkiye’ye olumsuz yansıyabileceğini tahmin ediyor. Çünkü ihracatın yarısı AB ülkelerine yapılıyor. Çin’in, Türkiye’nin de faaliyette bulunduğu alternatif pazarlara agresif fiyatlarla girmesinin de risk yaratabileceği öngörülüyor.
Bu noktada Türkiye’nin fiyat rekabetini artırması gerektiği savunuluyor.
FIRSATA DÖNÜŞEBİLİR Mİ?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de şunları kaydetti: “Zayıf küresel büyüme, ihracatımız üzerinde risk oluştururken ülkemizin görece düşük tarife oranı bazı sektörlerde mukayeseli avantaj sağlayabilir.
Diğer taraftan emtia fiyatlarındaki gerileme ve sıkılaşan yurt içi finansal koşulların ithalatı zayıflatması bekleniyor.”
TÜRKİYE MAYISTA EK VERGİYİ MÜZAKEREYE HAZIRLANIYORTÜM DETAYLAR MASAYA GELECEK
Ek vergi açıklamalarının ardından Ticaret Bakanı Ömer Bolat’tan da konuyla ilgili açıklamalar geldi.
ABD Başkanı’nın getirilen vergilerle alakalı olarak ülkelerle müzakerelere açık olduklarını belirttiğini hatırlatan Bakan Bolat, “Bizim de mayıs ortasında resmi ve özel sektörden oluşan güçlü bir heyetle bir ABD ziyaretimiz olacak ve ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilcisi ile görüşmeler yapacağız.
Bu konuları masaya yatırıp müzakere edeceğiz” dedi.
100 MİLYAR DOLARLIK HEDEF
Türkiye ve ABD ticaretinin dengeli olduğunu vurgulayan Bolat, “35 milyar dolarlık bir ticaret ortaklığımız var, 18.8 milyar doları ABD’nin ihracatı, 16.2 milyar doları bizim ihracatımız. 2.4 milyar dolar ABD tarafının dış ticaret fazlası var.
Yeni dönemde özellikle rekabetçi olduğumuz ürünlerde bizimle rakip konumunda olan ülkelere göre daha düşük vergi uygulanacağı için ABD pazarında avantajımız” dedi.
Bolat bu durumu, “ABD’nin ithalatında Türkiye açısından bir miktar kötünün iyisi” olarak değerlendirdiklerini ifade etti.
Bolat ayrıca, Türkiye ile ABD arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için çalıştıklarını söyledi.
